Op 19 november 2019 (zes weken na het overlijden van Theo) hebben de broers en zussen van Theo zijn erfenis zogenoemd officieel ‘aanvaard’.
De familie Niekus had het recht de erfenis van Theo te aanvaarden omdat er geen geldig testament geregistreerd stond. Toch bleek dat Theo met een testament bezig was geweest en dat hij hele andere ideeën had over het nalaten van zijn huis en zijn artistieke werk.
Voor Theo, waren zijn vrienden en andere fotografen met wie hij gesprekken had die ergens over gingen, over onderwerpen die hem interesseerde, zijn echte familie.
Theo wilde zijn huis, of de opbrengst van zijn huis, nalaten voor de nieuwe generatie straatfotografen en hij wilde het beheer van zijn werk aan mij toevertrouwen.
Om dit duidelijk te maken was Theo bezig zijn wensen in een juridisch document vorm te geven. Het was een proces dat hij stap voor stap aan het volgen was. De vorm van een tweetraps-making testament stond voordat hij overleed vast, waarin hij mij aanwees als executeur en zogenoemd ‘bezwaarde’. Ook de ‘verwachter’ was bekend: het Fonds Anna Cornelis. Op het moment van Theo’s onverwachte overlijden stond reeds een afspraak gepland met het Fonds Anna Cornelis: twee weken later zouden zij de details bespreken. In feite alleen de naam van het Fonds Anna Cornelis en de handtekening van Theo ontbreken op het testament.
Volgens mij, kan je alleen werkelijk iets ‘aanvaarden’ als iets je gegeven of aangeboden wordt. Theo was niet van plan zijn huis en zijn werk aan zijn familie te geven of aan te bieden - dit blijkt uit de verschillende getuigenissen, documenten en e-mails die we hebben overlegd. Het ‘aanvaarden’ van zijn nalatenschap door zijn broers en zussen is daardoor puur formeel en juridisch geweest en houdt totaal geen rekening met de werkelijke wensen van Theo.
In feite heeft de familie vooral de opbrengst van het huis waar wij woonden ‘aanvaard’ (en ze vonden het geen probleem om mij daarvoor op straat te zetten) maar ze kunnen onmogelijk het beheer van het werk van Theo hebben ‘aanvaard’ in de werkelijke betekenis van het woord (en niet alleen juridisch). Als dit zo zou zijn en zij de verantwoordelijkheid van het beheer van het werk van Theo serieus op zich hadden genomen en enige respect voor zijn laatste wil hadden gehad, hadden ze zeker niet onze mediation pogingen keer op keer afgewezen.
Het beheer van een kunstenaarsnalatenschap vergt heel veel werk, kennis en passie. Verhalen en getuigenissen van andere nabestaanden laten zien dat dit jarenlange toewijding vraagt.
Ik heb Theo langer dan 10 jaar van dichtbij meegemaakt en ik ken zijn werk daardoor als geen ander.
En omdat ik zelf fotograaf en filmmaker ben, heb ik het netwerk in de culturele sector dat hiervoor nodig is.
Het is een grote verantwoordelijkheid en het zal geen makkelijke weg zijn, maar ik ben er klaar voor om de laatste wil van Theo zo goed mogelijk uit te voeren.
Er moet veel gebeuren. De plannen zijn omschreven en gepubliceerd op de website van de Stichting en de contacten om deze plannen te kunnen uitvoeren zijn al gelegd. Ook heb ik het nog niet opgegeven om een residency voor jonge straatfotografen, zoals Theo het voor ogen had, te creëren. Ik zie de mogelijkheid om in een Kunstenaarscollectief in de Nieuwmarktbuurt (de oude buurt van Theo, waar hij 32 jaar woonde) een plek te creëren waar elk jaar een jonge straatfotograaf met behulp van een beurs een paar maanden zou kunnen verblijven.
Jocelyne Moreau (partner/weduwe Theo Niekus – fotograaf/filmmaker)
