zaterdag 5 oktober 2024
woensdag 10 juli 2024
Gerechtshof van Amsterdam / Zaaknummer 200.302.209/01
Op 19 november 2019 (zes weken na het overlijden van Theo) hebben de broers en zussen van Theo zijn erfenis zogenoemd officieel ‘aanvaard’.
De familie Niekus had het recht de erfenis van Theo te aanvaarden omdat er geen geldig testament geregistreerd stond. Toch bleek dat Theo met een testament bezig was geweest en dat hij hele andere ideeën had over het nalaten van zijn huis en zijn artistieke werk.
Voor Theo, waren zijn vrienden en andere fotografen met wie hij gesprekken had die ergens over gingen, over onderwerpen die hem interesseerde, zijn echte familie.
Theo wilde zijn huis, of de opbrengst van zijn huis, nalaten voor de nieuwe generatie straatfotografen en hij wilde het beheer van zijn werk aan mij toevertrouwen.
Om dit duidelijk te maken was Theo bezig zijn wensen in een juridisch document vorm te geven. Het was een proces dat hij stap voor stap aan het volgen was. De vorm van een tweetraps-making testament stond voordat hij overleed vast, waarin hij mij aanwees als executeur en zogenoemd ‘bezwaarde’. Ook de ‘verwachter’ was bekend: het Fonds Anna Cornelis. Op het moment van Theo’s onverwachte overlijden stond reeds een afspraak gepland met het Fonds Anna Cornelis: twee weken later zouden zij de details bespreken. In feite alleen de naam van het Fonds Anna Cornelis en de handtekening van Theo ontbreken op het testament.
Volgens mij, kan je alleen werkelijk iets ‘aanvaarden’ als iets je gegeven of aangeboden wordt. Theo was niet van plan zijn huis en zijn werk aan zijn familie te geven of aan te bieden - dit blijkt uit de verschillende getuigenissen, documenten en e-mails die we hebben overlegd. Het ‘aanvaarden’ van zijn nalatenschap door zijn broers en zussen is daardoor puur formeel en juridisch geweest en houdt totaal geen rekening met de werkelijke wensen van Theo.
In feite heeft de familie vooral de opbrengst van het huis waar wij woonden ‘aanvaard’ (en ze vonden het geen probleem om mij daarvoor op straat te zetten) maar ze kunnen onmogelijk het beheer van het werk van Theo hebben ‘aanvaard’ in de werkelijke betekenis van het woord (en niet alleen juridisch). Als dit zo zou zijn en zij de verantwoordelijkheid van het beheer van het werk van Theo serieus op zich hadden genomen en enige respect voor zijn laatste wil hadden gehad, hadden ze zeker niet onze mediation pogingen keer op keer afgewezen.
Het beheer van een kunstenaarsnalatenschap vergt heel veel werk, kennis en passie. Verhalen en getuigenissen van andere nabestaanden laten zien dat dit jarenlange toewijding vraagt. Ik heb Theo langer dan 10 jaar van dichtbij meegemaakt en ik ken zijn werk daardoor als geen ander. En omdat ik zelf fotograaf en filmmaker ben, heb ik het netwerk in de culturele sector dat hiervoor nodig is.
Het is een grote verantwoordelijkheid en het zal geen makkelijke weg zijn, maar ik ben er klaar voor om de laatste wil van Theo zo goed mogelijk uit te voeren.
Er moet veel gebeuren. De plannen zijn omschreven en gepubliceerd op de website van de Stichting en de contacten om deze plannen te kunnen uitvoeren zijn al gelegd. Ook heb ik het nog niet opgegeven om een residency voor jonge straatfotografen, zoals Theo het voor ogen had, te creëren. Ik zie de mogelijkheid om in een Kunstenaarscollectief in de Nieuwmarktbuurt (de oude buurt van Theo, waar hij 32 jaar woonde) een plek te creëren waar elk jaar een jonge straatfotograaf met behulp van een beurs een paar maanden zou kunnen verblijven.
Jocelyne Moreau (partner/weduwe Theo Niekus – fotograaf/filmmaker)
De familie Niekus had het recht de erfenis van Theo te aanvaarden omdat er geen geldig testament geregistreerd stond. Toch bleek dat Theo met een testament bezig was geweest en dat hij hele andere ideeën had over het nalaten van zijn huis en zijn artistieke werk.
Voor Theo, waren zijn vrienden en andere fotografen met wie hij gesprekken had die ergens over gingen, over onderwerpen die hem interesseerde, zijn echte familie.
Theo wilde zijn huis, of de opbrengst van zijn huis, nalaten voor de nieuwe generatie straatfotografen en hij wilde het beheer van zijn werk aan mij toevertrouwen.
Om dit duidelijk te maken was Theo bezig zijn wensen in een juridisch document vorm te geven. Het was een proces dat hij stap voor stap aan het volgen was. De vorm van een tweetraps-making testament stond voordat hij overleed vast, waarin hij mij aanwees als executeur en zogenoemd ‘bezwaarde’. Ook de ‘verwachter’ was bekend: het Fonds Anna Cornelis. Op het moment van Theo’s onverwachte overlijden stond reeds een afspraak gepland met het Fonds Anna Cornelis: twee weken later zouden zij de details bespreken. In feite alleen de naam van het Fonds Anna Cornelis en de handtekening van Theo ontbreken op het testament.
Volgens mij, kan je alleen werkelijk iets ‘aanvaarden’ als iets je gegeven of aangeboden wordt. Theo was niet van plan zijn huis en zijn werk aan zijn familie te geven of aan te bieden - dit blijkt uit de verschillende getuigenissen, documenten en e-mails die we hebben overlegd. Het ‘aanvaarden’ van zijn nalatenschap door zijn broers en zussen is daardoor puur formeel en juridisch geweest en houdt totaal geen rekening met de werkelijke wensen van Theo.
In feite heeft de familie vooral de opbrengst van het huis waar wij woonden ‘aanvaard’ (en ze vonden het geen probleem om mij daarvoor op straat te zetten) maar ze kunnen onmogelijk het beheer van het werk van Theo hebben ‘aanvaard’ in de werkelijke betekenis van het woord (en niet alleen juridisch). Als dit zo zou zijn en zij de verantwoordelijkheid van het beheer van het werk van Theo serieus op zich hadden genomen en enige respect voor zijn laatste wil hadden gehad, hadden ze zeker niet onze mediation pogingen keer op keer afgewezen.
Het beheer van een kunstenaarsnalatenschap vergt heel veel werk, kennis en passie. Verhalen en getuigenissen van andere nabestaanden laten zien dat dit jarenlange toewijding vraagt. Ik heb Theo langer dan 10 jaar van dichtbij meegemaakt en ik ken zijn werk daardoor als geen ander. En omdat ik zelf fotograaf en filmmaker ben, heb ik het netwerk in de culturele sector dat hiervoor nodig is.
Het is een grote verantwoordelijkheid en het zal geen makkelijke weg zijn, maar ik ben er klaar voor om de laatste wil van Theo zo goed mogelijk uit te voeren.
Er moet veel gebeuren. De plannen zijn omschreven en gepubliceerd op de website van de Stichting en de contacten om deze plannen te kunnen uitvoeren zijn al gelegd. Ook heb ik het nog niet opgegeven om een residency voor jonge straatfotografen, zoals Theo het voor ogen had, te creëren. Ik zie de mogelijkheid om in een Kunstenaarscollectief in de Nieuwmarktbuurt (de oude buurt van Theo, waar hij 32 jaar woonde) een plek te creëren waar elk jaar een jonge straatfotograaf met behulp van een beurs een paar maanden zou kunnen verblijven.
Jocelyne Moreau (partner/weduwe Theo Niekus – fotograaf/filmmaker)
woensdag 1 mei 2024
Digitaal archief van Theo Niekus geïnventariseerd en veilig gesteld
Theo was in 2006 met veel tegenzin overgegaan van analoog naar digitaal fotograferen. Zijn aanvankelijk tegenzin bleek ongegrond te zijn en hij vond snel zijn draai in de digitale wereld.
Theo maakte vanaf 2006 in razend tempo gigantisch veel werk die hij vanaf 2009 in zijn tijdschrift REPORT begon te publiceren. Op goede dagen maakte Theo 1000 à 1500 beelden per dag waarvan hij uiteindelijk een 1/3 of ¼ door een strenge selectie overhield. Hij archiveerde zijn werk met datum en trefwoorden op twee exacte gelijke externe harde schijven. Deze schijven was hij 10 jaar later in 2016 begonnen te vernieuwen, maar op het moment van zijn dood had hij dit nog niet voltooid.
De stichting had zich voorgenomen om in 2023 de externe harde schijven van Theo verder te gaan vernieuwen om zijn werk veilig te stellen. Met enige vertraging is het inventariseren en het kopiëren van de totaliteit van zijn digitaal archief op twee nieuwe Seagate One Touch Hub 14 TB harde schijven in het voorjaar 2024 een feit. Er is daarbij gebruik gemaakt van advies van het NIDF (Nederlands Instituut Digitale Fotografie). De schijven worden op twee verschillende locaties zorgvuldig bewaard.
Het overzicht van het digitaal archief van Theo Niekus is te downloaden bij plannen stichting
Theo maakte vanaf 2006 in razend tempo gigantisch veel werk die hij vanaf 2009 in zijn tijdschrift REPORT begon te publiceren. Op goede dagen maakte Theo 1000 à 1500 beelden per dag waarvan hij uiteindelijk een 1/3 of ¼ door een strenge selectie overhield. Hij archiveerde zijn werk met datum en trefwoorden op twee exacte gelijke externe harde schijven. Deze schijven was hij 10 jaar later in 2016 begonnen te vernieuwen, maar op het moment van zijn dood had hij dit nog niet voltooid.
De stichting had zich voorgenomen om in 2023 de externe harde schijven van Theo verder te gaan vernieuwen om zijn werk veilig te stellen. Met enige vertraging is het inventariseren en het kopiëren van de totaliteit van zijn digitaal archief op twee nieuwe Seagate One Touch Hub 14 TB harde schijven in het voorjaar 2024 een feit. Er is daarbij gebruik gemaakt van advies van het NIDF (Nederlands Instituut Digitale Fotografie). De schijven worden op twee verschillende locaties zorgvuldig bewaard.
Het overzicht van het digitaal archief van Theo Niekus is te downloaden bij plannen stichting
donderdag 5 oktober 2023
woensdag 21 juni 2023
Stichting Theo Niekus overhandigt petitie aan de Tweede Kamer
De delegatie bestond uit:
- Bas Vroege (directeur Stichting Paradox)
- Mayke Jongsma (voormalige projectmedewerker Internationaal bij het Mondriaan Fonds)
- Pierre Heijnen (voormalige lid van de Tweede Kamer voor de PvdA)
- Hans Eijkelboom (straatfotograaf)
- Renier Gerritsen (straatfotograaf)
- Peter Roland Spaans (fotograaf)
- Leonard Harten (voormalige lid Kunstcommissie Slotervaart Ziekenhuis en voormalige voorzitter Wijkraad Amsterdam Centrum)
- Jocelyne Moreau (partner/weduwe Theo Niekus – fotograaf/filmmaker)
Vormgeving brochure: Melle Hammer
Camera & montage: Joris Hentenaar (Camforce)
zaterdag 17 juni 2023
Een petitie aan de Tweede Kamer om het erfrecht te verruimen
door Walter van Teeffelen
De Stichting heeft samen met een kleine delegatie afgelopen dinsdag 13 juni jl. de petitie aan de Tweede Kamer aangeboden om het erfrecht te verruimen. Met name gaat het over het aanpassen van het Burgerlijk Wetboek, Boek 4, Artikel 109. De petitie is ondertekend door 1561 personen.
De leden van de vaste kamercommissie Justitie en Veiligheid : Hülya Kat (D66), Michiel van Nispen (SP), Lisa van Ginneken (D66), Ulysse Ellian (VVD) en een fractiemedewerker BBB toonden oprechte belangstelling voor het onderwerp en commissie voorzitter Halüya Kat nam de petitie in ontvangst. De petitie zal in een commissievergadering besproken worden.
Het hele artikel is te lezen op de website van www.ifthenisnow.eu/nl
(De erfenis van Theo Niekus, deel 2)
Foto links boven: Joris Hentenaar (Camforce)
Foto's rechts boven en onder: Bas Vroege (Paradox)
dinsdag 13 juni 2023
Petitieaanbieding 'Een voldoende gebleken uiterste wil moet, ook zonder testament, worden gevolgd'
Geachte Lid van de Tweede Kamer der Staten General,
Onze samenleving is de afgelopen vijftig jaar aanzienlijk veranderd. Ongehuwd samenwonen neemt toe en relaties binnen families zijn ook aanzienlijk veranderd. De economische noodzaak om in de voetsporen van je voorouders te treden is minder groot geworden en we zijn vaak in de luxe positie om werk of studie te kiezen die individueel het beste bij ons past.
Het erfrecht is echter in vijftig jaar nauwelijks veranderd: alleen mensen die wettelijk getrouwd zijn of directe familieleden erven als iemand komt te overlijden. Tenzij er een testament is gemaakt met een ander soort regeling. Maar juist uit onderzoek blijkt dat maar een klein percentage van de bevolking zijn laatste wil in een testament bij de notaris vastlegt. Het denken over je nalatenschap en daarbij de stap naar een notaris is blijkbaar vaak te confronterend en te kostbaar.
Straatfotograaf Theo Niekus dacht serieus na over de bestemming van zijn werk en van zijn huis na zijn dood. Hij wilde graag dat zijn huis een ‘artist-in-residence’ zou worden voor jonge straatfotografen of dat de opbrengst van zijn huis ten goede zou komen voor de jonge generatie straatfotografen. Theo was bezig zijn wensen in een notarieel document vast te leggen. Hij wees daarin zijn partner, ondertekende fotograaf Jocelyne Moreau, aan als eerste & enige erfgenaam en nam daarin ook een zogenoemde ‘tweetraps-making’ op met zijn partner als ‘bezwaarde’ en nu hij zelf geen kinderen had een cultuurfonds als ‘verwachter’, bij haar overlijden. Theo overleed echter twee weken voordat hij de laatste hand op zijn concept-testament kon zetten. Er is nu alleen sprake bij de huidige wet van een ‘informele wil’.
Wij ondergetekenden, achten het onredelijk en onrechtvaardig dat het wettelijke gesloten stelsel van de uiterste wil in gevallen, zoals die van fotograaf Theo Niekus, de werkelijke wil van de erflater geheel uitsluit.
In gevallen waarbij voldoende komt vast te staan wat de uiterste wil van erflater op een bepaald moment was, - zoals bij de totstandkoming van een concept-testament - zou deze wil uitgangspunt moeten zijn in plaats van de nietigheid van het concept-testament. Bij een overlijden vlak voor het passeren van een reeds opgesteld concept-testament zou dit concept-testament moeten worden gevolgd en zou een standvastige informele wil net zoveel waarde moeten hebben als een notarieel verleden document.
Wij verzoeken een wijziging/aanvulling/toevoeging of althans een uitzondering op de wettelijke regeling inzake testamenten. In artikel 4:109 Burgerlijk Wetboek zou een uitzondering opgenomen moeten: In uitzonderlijke gevallen waarbij voldoende vast komt te staan wat de uiterste wil van erflater was, zou die wil uitgangspunt moeten zijn, in plaats van de nietigheid van het voorhanden zijnde concept-testament.
Bijgaand treft u een lijst met de 1561 namen van mensen die, zoals ik, deze wijziging of aanvulling van het Burgerlijk Wetboek, Boek 4, Artikel 109 nodig vinden.
We hopen dat u de noodzaak van een amendement op de wet serieus onder de loep gaan houden en snel in behandeling zult nemen.
Hoogachtend,
Jocelyne Moreau
Namens Stichting Theo Niekus
Commissie Justitie en Veiligheid van Tweede Kamer der Staten General
Onze samenleving is de afgelopen vijftig jaar aanzienlijk veranderd. Ongehuwd samenwonen neemt toe en relaties binnen families zijn ook aanzienlijk veranderd. De economische noodzaak om in de voetsporen van je voorouders te treden is minder groot geworden en we zijn vaak in de luxe positie om werk of studie te kiezen die individueel het beste bij ons past.
Het erfrecht is echter in vijftig jaar nauwelijks veranderd: alleen mensen die wettelijk getrouwd zijn of directe familieleden erven als iemand komt te overlijden. Tenzij er een testament is gemaakt met een ander soort regeling. Maar juist uit onderzoek blijkt dat maar een klein percentage van de bevolking zijn laatste wil in een testament bij de notaris vastlegt. Het denken over je nalatenschap en daarbij de stap naar een notaris is blijkbaar vaak te confronterend en te kostbaar.
Straatfotograaf Theo Niekus dacht serieus na over de bestemming van zijn werk en van zijn huis na zijn dood. Hij wilde graag dat zijn huis een ‘artist-in-residence’ zou worden voor jonge straatfotografen of dat de opbrengst van zijn huis ten goede zou komen voor de jonge generatie straatfotografen. Theo was bezig zijn wensen in een notarieel document vast te leggen. Hij wees daarin zijn partner, ondertekende fotograaf Jocelyne Moreau, aan als eerste & enige erfgenaam en nam daarin ook een zogenoemde ‘tweetraps-making’ op met zijn partner als ‘bezwaarde’ en nu hij zelf geen kinderen had een cultuurfonds als ‘verwachter’, bij haar overlijden. Theo overleed echter twee weken voordat hij de laatste hand op zijn concept-testament kon zetten. Er is nu alleen sprake bij de huidige wet van een ‘informele wil’.
Wij ondergetekenden, achten het onredelijk en onrechtvaardig dat het wettelijke gesloten stelsel van de uiterste wil in gevallen, zoals die van fotograaf Theo Niekus, de werkelijke wil van de erflater geheel uitsluit.
In gevallen waarbij voldoende komt vast te staan wat de uiterste wil van erflater op een bepaald moment was, - zoals bij de totstandkoming van een concept-testament - zou deze wil uitgangspunt moeten zijn in plaats van de nietigheid van het concept-testament. Bij een overlijden vlak voor het passeren van een reeds opgesteld concept-testament zou dit concept-testament moeten worden gevolgd en zou een standvastige informele wil net zoveel waarde moeten hebben als een notarieel verleden document.
Wij verzoeken een wijziging/aanvulling/toevoeging of althans een uitzondering op de wettelijke regeling inzake testamenten. In artikel 4:109 Burgerlijk Wetboek zou een uitzondering opgenomen moeten: In uitzonderlijke gevallen waarbij voldoende vast komt te staan wat de uiterste wil van erflater was, zou die wil uitgangspunt moeten zijn, in plaats van de nietigheid van het voorhanden zijnde concept-testament.
Bijgaand treft u een lijst met de 1561 namen van mensen die, zoals ik, deze wijziging of aanvulling van het Burgerlijk Wetboek, Boek 4, Artikel 109 nodig vinden.
We hopen dat u de noodzaak van een amendement op de wet serieus onder de loep gaan houden en snel in behandeling zult nemen.
Hoogachtend,
Jocelyne Moreau
Namens Stichting Theo Niekus
Commissie Justitie en Veiligheid van Tweede Kamer der Staten General
Abonneren op:
Posts (Atom)